Gülşah Başandaç
Kış Sporları Yaralanma Trendleri
Güncelleme tarihi: 9 Oca 2022
Kış sporu tarafını seç! Kayak mı Snowboard mu?

Özgür ruhlar için havalı spor 'Snowboard'
Öğrenmesi zor, geliştirmesi kolay, toz karda bile gider.
Hız severler için 'Kayak'
Öğrenmesi daha kolay ama geliştirmesi zor, yüksek sıçrayışlar yapılabilir.
Sporunu seçtiysen şimdi sıra trend yaralanmayı seçmekte...
Kayak, yüksek oranda diz ön çapraz bağ (ACL) gibi alt ektremite yaralanma riski taşırken, Snowboard, daha çok el bileği, omuz (Clavicula) gibi üst ekstremite kırık riskini taşıyor.
En yüksek yaralanma oranı genç, deneyimsiz kadın snowboardcularda, en travmatik yaralanmalar ise snowboard kullanımında ve akrobatik/havadan manevralara ilgisi olanlarda!
Kış sporları ve yaralanmalar hakkında daha detay bilgi edinmek istiyorsanız blog sayfama beklerim.
Kayak ve son zamanlarda gittikçe popülerleşen snowboard, her yaştan ve yetenekten katılımcının zevk aldığı kitlesel katılımlı sporlar haline geliyor. Örneğin, yalnızca Kuzey Amerika'da, her yaştan kayakçı ve snowboardcu tarafından kayak alanlarına yıllık 78 milyondan fazla ziyaret yapılıyor.
Dahası, aile tatillerinin popülerliği, kar sporlarının sadece yetişkinler tarafından değil, genç katılımcılar tarafından da sevildiği anlamına geliyor. Araştırmalar, kar sporu yapan kişilerin % 20-% 30'unun çocuklar ve ergenler olduğu bildirildi.
Bununla birlikte, artan kar sporlarına katılımla birlikte artan bir travmatik yaralanma oranı geliyor ve veriler önemli bir riske işaret ediyor.
ABD kayak merkezlerinden alınan rakamlar, 2002 yılında, tahmini 77.300 kayak ve 62.000 snowboard yaralanmasının, 10.700 travmatik beyin yaralanması dahil olmak üzere, yalnızca ABD acil servislerinde tedavi edildiğini göstermiştir. Başka bir çalışma, acil bakım gerektiren ölümcül olmayan açık hava yaralanmalarının tahmini % 25'inden snowboardu sorumlu bulmuştur.

Kayak yapmak ne kadar riskli?
Çoğu ciddi kayak kazası, ağaçlar ve direkler gibi sabit nesnelerle yüksek hızlı çarpışmaları içerir. Bu tür çarpışmalarda kafa travması insidansı yüksektir ve bu travmalar ölüm riskini artırır.
Bu risk üzerine yapılan araştırmalar, kayak ölümlerinin 1 milyon katılımcı günü başına 0,5 ile 1,9 arasında gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini göstermektedir. 1 milyon katılımcının olduğu bir sezonda yapılan bir çalışmada, 38 ölüm meydana geldi.
Ancak bunu bir perspektife oturtmak gerekirse, bir kayak ölümü riski, diğer bazı yaygın ölüm sebebinden, yani araba kazaları veya bisiklet sürerken meydana gelen ölümler ile aynı büyüklüktedir.

Kayak ve snowboard yaparken travmatik beyin hasarı ve omurilik yaralanması insidansının da dünya çapında arttığına dair yeni çalışmalar var. Ciddi yaralanmalardaki bu artışın sebebi çevresel faktörler ve araziden kaynaklı olabildiği gibi, karda kayan kişinin atlama ve akrobatik hareketler gibi artan risk içeren aktiviteleri yapması sebepli de olabilir.
Kar sporlarında görülen tipik yaralanmalar
Kayak ve snowboard yaralanmalarının epidemiyolojisini özetleyen bir dizi araştırma yayınlanmış.
Kayakçılar, alt ekstremitelerde yaralanma eğilimindeyken snowboardcuların üst ekstremitelerde yaralanma olasılığı kayakçılara göre daha yüksektir.
Diz yaralanmaları, kayakta en sık görülen yaralanma türüdür ve literatüre göre tüm kayak yaralanmalarının %36'sını oluşturmaktadır.
Snowboardcularda, tahta üzerinde yanlamasına durulduğu için, düşme durumunda kendiliğinden açılan bir güvenlik bağının bulunmamasından dolayı, daha fazla bağ yaralanması ve burkulma/gerilme (sprain/strain) görülür. Aynı zamanda bir snowboard düşüşünde el bilekleri, özellikle çarpma esnasında oldukça savunmasızdır.
Diğer tipik yaralanmalar baş ve boyun (%10-%20), üst ekstremite (%15-%25) ve başparmak (%10-%20) yaralanmalarıdır..
Snowboard'da, en sık yaralanan bölge el bileği (%22) olup, vakaların yaklaşık %50'sinde üst ekstremite yaralanmaları (bilek yaralanmaları dahil) görülür.

Zaman içindeki yaralanma trendleri nasıl değişiyor?
(MDBI – the lower the number, the higher the injury rate).
Covid döneminde dağa kaçanların çoğunlukta olduğunu ve henüz yeterli güncel çalışma olmadığını düşünürsek, kar sporlarında meydana gelen yaralanmalarla ilgili verilerin çoğu, popülerliğin hızla arttığı 90'ların sonları ve 2000'lerin başında toplanmış.
Ancak yaralanma eğilimleri zamanla değişmiş ve yaralanmaların önlenmesi için farklı çıkarımlar da gelişmiş.
2012'de ABD'de yapılan bir araştırma, 18 sezonluk bir süre boyunca Vermont'taki bir kayak merkezinde snowboard yaralanma eğilimlerini incelemiş ve bu eğilimleri aynı dönemdeki kayak yaralanmaları ile karşılaştırmış. Araştırmacılar ayrıca yaş, deneyim ve cinsiyetten etkilenen snowboardcular ve kayakçılar arasındaki yaralanma oranlarındaki farklılıklara da bakmışlar.
Yaralanma oranları, yaralanmalar değerlendirilirken, MDBI - sayı ne kadar düşükse, yaralanma oranı o kadar yüksek şeklinde değerlendirilmiş.
Bulgular aşağıdaki gibi:
Kayakçılar için MDBI değeri 400 ile karşılaştırıldığında, snowboardcular arasında tüm yaralanmalar için ortalama MDBI değeri 345 bulunmuş. Snowboardcular için en sık görülen yaralanma türü el bileği yaralanması (MDBI, 1258) iken kayakçılar için ön çapraz bağ (ACL) burkulma (MDBI, 2332) olarak bulunmuş.
El bileği yaralanmaları, tüm snowboard yaralanmalarının %27,6'sını ve kayak yaralanmalarının % 2,8'ini oluşturmuş. Ön çapraz bağ (ACL) yaralanmaları ise tüm snowboard yaralanmalarının %1,7'sini ve kayak yaralanmalarının %17,2'sini oluşturuyor.
Snowboardcular arasında, daha fazla bilek yaralanması, omuz yumuşak doku yaralanmaları, ayak bileği yaralanmaları, sarsıntılar ve klavikula kırıkları görülürken, kayakçılarda daha fazla ACL yaralanmaları, medial kollateral ligament (MCL) diz bağ yaralanmaları, lateral kollateral bağ (LCL) yaralanmaları, diz, alt ekstremite kontüzyonları ve tibia kırıkları görülmüş. Zamanla snowboardcular arasında klavikula kırığı vakalarında artış ve MCL yaralanmaları ve ayak bileği yaralanmalarında ise azalma yönünde bir eğilim oluşmuş.
Kayakçıların baş parmak metakarpofalangeal-ulnar kollateral bağ (MCP-UCL) yaralanmalarında ve dizdeki MCL yaralanmalarında zamanla azalma olmuş.

En yüksek yaralanma oranı genç, deneyimsiz kadın snowboardcularda.
Genel olarak, snowboardculardaki yaralanma oranları zamanla dalgalanırken, şu anda kayakçılara göre daha yüksek kalmaktadır. Bu kısmen değişen demografik özelliklerden kaynaklanıyor olabilir. Snowboard genellikle genç, "havalı" bir spor olarak tasvir edilir ve veriler, sakatlananların daha genç, daha az deneyimli ve kadın olma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Klavikula kırığı oranlarındaki artış ise, snowboard kullanımı, akrobatik/havadan manevralara olan ilginin artmasıyla bağlantılı görülüyor.
Kar sporlarında yaralanmanın önlenmesi
Snowboard ekipmanları - Başlangıcından bu yana, snowboard sürekli olarak, en sık görülen tek yaralanma bölgesi olan bilekle birlikte, dağ kayağından daha yüksek bir üst ekstremite yaralanması insidansı ile ilişkilendirilmiştir. Düşme durumunda, bir snowboardcunun doğal eğilimi, eli uzatmak (ve üzerine inmektir). En iyi tavsiye, yaralanmayı önlemeye yardımcı olmak için bir bileklik kullanmaktır.
Kayak ekipmanı - Kayakçılar arasında yaralanma oranı, büyük ölçüde kayak ekipmanındaki, özellikle botlar ve modern bağlamaların, uygun şekilde monte edilmeleri, ayarlanmaları ve korunmaları koşuluyla ayak, ayak bileği ve alt tibial yaralanma insidansını azalttığını göstermektedir.
Snowboard ve kayak ekipmanı - Ekipmana dayalı etkili yaralanmaları önleme konusunda çok az şüphe bulunan bir alan kask kullanımıdır. Yakın tarihli bir sistematik inceleme, kaskların kafa travması riskini yaklaşık% 35 oranında azalttığını bulmuştur.
Kar sporları için fiziksel uygunluk ve yaralanmayı önleme
Güç, dayanıklılık ve kardiyovasküler zindelik, çok çeşitli spor dallarında spor yaralanmalarını önlemede olmazsa olmazımızdır. Yine de kar sporlarında, ekipmana dayalı ve üçüncü taraf çözümlere çok daha fazla vurgu var gibi görünmekteydi. Son zamanların odak noktası, bu iki kar sporunda kas-iskelet sistemi yaralanmalarının önlenmesinde fiziksel uygunluk ve spesifik egzersiz eğitim programları, yapılan çalışmalarda çok önemli bir yere sahip oldu.
Genel olarak, rekreasyonel amaçlı dağ kayakçıları ve snowboardcularda kas-iskelet sistemi yaralanmalarının önlenmesine yönelik 80 öneri belirlenmiş ve beş ana gruba ayrılmıştı:
Ekipman kullanımı (n = 24)
Eğitim ve bilgi (n = 11)
Farkındalık ve davranış
Deneyim (n = 10)
Third-party katılımı (n = 20)
Şaşırtıcı bir şekilde, fiziksel uygunluk, egzersiz ve bireysel antrenman ya da egzersizin yaralanmayı önlemedeki rolü ile ilgili önerilerde bulunan hiçbir çalışma yoktu! Yazarlar, bu nedenle, “Yaralanmayı önleme literatüründe ekipmanla ilgili önlemlerin hakimiyeti söz konusu oldugundan spor biyomekaniği bakış açısını rasyonelleştirdiler. Yüksek hızlar ve çarpma kuvvetleri. Böylece bu sporların teknik taleplerini karşılamak için uygun seviyelerde güç, dayanıklılık ve kondisyona ihtiyaç duyulduğunu gösterdiler.

Fiziksel uygunluk!
Kuvvet
Daha yüksek kas kuvveti seviyeleri, bir kayakçının / snowboardcunun rahatlama ve kontrolü sürdürme yeteneğini geliştirebilir ve aynı zamanda engebeli arazide gerekli hızlı ayarlamaları yapabilir. Vücudun tüm ana kas grupları (özellikle core ve bacaklar) bu sporlarda yoğun kullanılır ve bir kuvvet antrenmanı programına dahil edilmelidir.
Esneklik
Esneklik eğitimi kayakçılar ve snowboardcular özellikle alt ekstremitelere odaklanmalıdır, ancak snowboardcuların üst gövdeyi de esnetmesi gerekir.
Dayanıklılık
Güç gibi, daha yüksek dayanıklılık seviyeleri kayakçı / snowboardcunun rahatlamasına ve teknik taleplere daha kolay odaklanmasına olanak tanır. İyi kuru arazi kardiyovasküler dayanıklılık eğitimi, dayanıklılık kazandırır. Kayak ve snowboard sırasında kullanılan bacak kaslarına odaklanmak için dayanıklılık antrenmanında, bisiklet kullanmak tercih edilebilir.
Esneklik ve dayanıklılık eğitiminin yanı sıra, biraz denge ve çeviklik eğitimi de faydalı olabilir.
Ek olarak, bir ACL yaralanma önleme programı özellikle yardımcı olabilir. Başlangıçta futbolcular için tasarlanmış olsa da, ilkeler ve kavramlar kayakçılar ve snowboardcular için de geçerlidir. İyi bir ACL yaralanma önleme programı, nöromüsküler eğitim, kas güçlendirme, plyometrik ve ayrıca dinamik zeminde vücut farkındalığı ve uygun düşüş teknikleri ile ilgili eğitim ve feedbacklerini içerir.
Kar sporları faaliyetinin başlamasından en az 6 hafta önce başlayan programların daha etkili olduğu kesindir.
Egzersiz eğitim seansları minimum 15-20 dakika sürmeli ve haftada en az üç kez yapılmalıdır.
Kayak ve snowboard, doğaları gereği, bazen çok ciddi olabilen önemli yaralanma riskleri taşıyabilir. En sık görülen yaralanmalar kayakçılarda dizlerde ve snowboard yapanlarda bileklerdedir. Yaralanma oranı en yüksek olan kişiler ise, başlangıç düzeyindeki, daha az deneyimli ve genç arkadaşlardır. Ekipmanın doğru kullanımı (örneğin, kayak yaparken bağlama teknikleri ve snowboard yaparken bilek korumaları) yaralanma riskini azaltmak için epey kritiktir. Kask kullanımı, hem kayakçılarda hem de snowboardcularda kafa travmasının şiddetini ve sıklığını azaltmak için çok önemlidir. Ekipmana dayalı önlemlere ek olarak, kişiye uygun bir kayak/snowboard ve kişiye özgü fiziksel ve teknik eğitim programıdır.
Tüm bu doğru önlemler ile yamaçlara yapacağınız yolculuğun unutulmaz ve keyifli olmasında önemli bir rol oynayabilir!